Notes Hương Động Vật – Animal Note: Musk

Xạ hương là một trong những nguyên liệu phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất trong nước hoa. Xạ hương động vật hiện đã bị cấm sử dụng ở nhiều quốc gia, tuy nhiên có rất nhiều lựa chọn thay thế.

Nguyên liệu thô từ động vật đã được người Ai Cập cổ đại và một số bộ lạc ở Châu Phi sử dụng. Vào đầu thế kỷ XX, xạ hương được sử dụng rất rộng rãi trong nước hoa. Một số tài liệu đã nói đến việc sử dụng nó trong ngành công nghiệp nước hoa ở Arab và Byzantine vào thế kỷ VI. Xạ hương thậm chí còn được thêm vào các bức tường xây bằng gạch của các nhà thờ Hồi giáo trong quá trình xây dựng để tỏa ra hương thơm tuyệt vời bất cứ khi nào nó được sưởi ấm bởi ánh mặt trời.

Đây là một note hương với độ bám toả cực kỳ tốt. Khi được kết hợp cùng những hương thơm nhẹ nhàng, tinh tế xạ hương mang đến sự quyến rũ và gợi cảm cho người sử dụng mà ngay cả họ cũng không biết đến sự hiện diện của nó trong nước hoa.

Vậy xạ hương động vật là gì?

Xạ hương là một chất được tiết ra ở tuyến xạ ở bụng (nằm giữa rốn và dương vật) của hươu xạ đực trong mùa sinh sản. Có ba loài hươu xạ phổ biến: hươu xạ Siberia, hươu xạ Himalaya và hươu xạ đen.

Trên thị trường, xạ hương được phân biệt dựa trên khu vực sống của hươu xạ.

– Assam Musk (được săn bắt ở bang Assam thuộc Ấn Độ).
– Musk Kabardin (chất lượng thấp nhất, thấp hơn Tonkin Musk bốn lần).
– Tawpee Musk.
– Yunnan Musk (xạ hương Vân Nam).
– Musk Bouchara.
– Tonkin Musk (được săn bắt ở Trung Quốc, Tây Tạng, Mông Cổ và Kashmir).
Tonkin Musk là một loại xạ hương lần đầu được tìm thấy ở loài chevrotain trên dãy Himalaya, sống ở độ cao hơn 2000 mét ở miền bắc Ấn Độ. Đây là loại xạ hương đến từ Châu Á nhưng sớm được du nhập vào Châu Âu.

Chevrotain (loài Cheo Cheo):

Là loài động vật khá ít vận động, ăn lá, hoa, nấm, rêu và địa y.
Đây là một loài nhìn khá giống con hươu với cái cổ rụt, dài 80 – 100cm, cao 50 – 70cm và nặng 10 – 17kg. Giống như hươu xạ, chỉ có con đực của loài này bị săn đuổi vì con cái không có khả nặng sản xuất xạ hương.
Loài động vật này bị săn lùng ráo riết trong những năm 1960 đến 1970 và giá xạ hương thời điểm đó cực kỳ đắt đỏ (300 đến 400 ngàn franc cho 1kg). Ngoài ra da của loài động vật này được người Tây Tạng sử dụng để làm ra những chiếc túi nhỏ, lông thì được xử dụng để độn vào gối và đệm cho những vị hoàng đế Trung Hoa. Đến tận ngày nay, nhu cầu tiêu thụ xạ hươu chevrotain ở khu vực Châu Á vẫn rất cao do nó được cho là có nhiều đặc tính kính đục. Người Tây Tạng nói rằng chất này có đặc tính chữa bệnh chống lại chứng “trên bảo dưới không nghe” và có hiệu quả trong việc giảm các vấn đề tim mạch. Đây là lý do tại sao xạ hương thường được gắn liền trong tâm trí mọi người với khái niệm về sự gợi cảm, bền bỉ và tỉnh táo.

Nỗ lực bảo tồn

Tuy nhiên, các biện pháp đã được thực hiện và việc buôn bán xạ hương hiện được kiểm soát bởi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) được ký kết tại Washington ngày 03/03/1973. Mục đích của công ước này là thiết lập các biện pháp kiểm soát trên toàn thế giới đối với việc buôn bán động vật, thực vật hoang dã và các sản phẩm của chúng. Công ước này được áp dụng tại Pháp vào năm 1978.

Vào năm 1988, các biện pháp chăn nuôi loài chevrotain được thiết lập ở Trung Quốc để lấy xạ hương mà không giết chết con vật. Con vật có thể cung cấp xạ hương từ 10 đến 12 lần trong đời. Việc chiết xuất xạ hương được khuyến cáo thực hiện mỗi năm một lần đạt tối thiểu 2,5 năm tuổi và tối đa 8 năm tuổi.

Tuy nhiên, bất chấp tất cả những nỗ lực nhằm bảo tồn sự tồn tại của loài chevrotain, có vẻ như việc nhân giống vẫn chưa phải là một giải pháp tốt. Chevrotain là loài sống đơn độc, không sinh sản tốt trong điều kiện nuôi nhốt. Hơn nữa, dân số quá đông dẫn đến đánh nhau giữa các con đực. Người ta cũng đã chứng minh rằng chevrotain sống ở điều kiện tự nhiên tạo ra xạ hương tốt hơn những con được nuôi nhốt.
Ngay cả khi đã được bảo vệ, loài chevrotain không may vẫn đứng trên bờ tuyệt chủng do do nạn săn bắt trộm.

Xạ hương được chiết xuất như thế nào?

Những con hươu xạ đực sống nhiều ở khu vực Bắc Á và Châu Âu (Nga và Mông Cổ). Theo phương pháp truyền thống, đầu tiên, người ta sẽ kết thúc cuộc sống của con hươu đực. Nghe có vẻ man rợ nhưng đây là một quy tắc vào thời xa xưa để đảm bảo chất lượng hương thơm tốt nhất. Để sản xuất 1kg xạ hương, 160 con hươu đực đã được uống nước suối vàng. Sau khi con hươu về thế giới bên kia họ sẽ cắt bỏ tuyến xạ của nó. Để thật chính xác, tuyến xạ này to cỡ một quả bóng golf, nằm bên phải, phía trước thằng nhỏ của hươu. Sau khi mở ra và sấy khô dưới ánh nắng mặt trời, những tinh thể xạ hương sẽ được rửa và ngâm vào rượu (thường là volka) trong nhiều tháng hoặc nhiều năm. Đó là một quá trình kéo dài rất lâu, chỉ những con hươu xạ đực trưởng thành mới sản xuất ra xạ hương vì vậy giá xạ hương động vật luôn nằm đâu đó trên thiên đàng.

Trong quá khứ từng có một cách khác lấy xạ hương mà không xin vĩnh biệt cụ hươu. Người ta sẽ mát xa tuyến xạ của hươu với dầu bôi trơn, một cái thìa bạc sẽ được đút vào và xúc từng thìa tinh thể xạ hương ra một cách nhẹ nhàng. Tuy nhiên phương pháp này thường cho ra lượng xạ ít và không làm hài lòng các nhà buôn cho lắm!

Thời xưa khi mua bán xạ hương, người ta đựng nó trong các túi xạ. Những gian thương sẽ mở túi xạ ra một cách rón rén, nhẹ nhàng đổ hết xạ ra và bỏ vào đó đất, máu đông, lông khô, phân, lá chè làm tinh thể xạ hương phake.

Xạ hương thô chất lượng khi sờ vào mềm và có màu nâu đen. Túi xạ chất lượng tốt mang lại 70% xạ hương, trong khi túi xấu chỉ mang lại 40-60% xạ hương. Nó có độ đặc giống mật ong, cô đặc lại rất nhanh sau khi được lấy ra khỏi túi xạ. 

Thời hiện đại, xạ hương động vật được ngâm với cồn, đôi khi người ta sẽ ngâm với cồn 96 độ (nóng). Chất này sau đó được trữ trong những chai khổng lồ gọi là Dames-Jeannes (Carboy) có dung tích từ 4 đến 60 lít trong ít nhất 18 tháng, trở thành tinh dầu xạ hương. Muscone (C16H30O) là một thành phần đặc trưng của xạ hương tự nhiên (chiếm từ 0,5% đến 2% tinh dầu xạ hương).

Mặc dù được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) xếp vào diện bị đe dọa. Các quần thể hươu xạ có thể tuyệt chủng bất cứ lúc nào vì giá thị trường chợ đen cho xạ hương luôn ở mức tầm 45.000 USD / kg. 

Xạ Hương trong nước hoa

Hương thơm tự nhiên của xạ hương rất phức tạp và thường được mô tả với rất nhiều thuộc tính trái ngược nhau. Nó có thể ngọt ngào, béo, có mùi bột phấn hoặc có thể có mùi da động vật, gia vị thậm chí mùi gỗ.
Mùi hương của xạ hương nhân tạo rất gần với mùi cà phê bóng đêm, hoa cỏ và xà phòng. (đừng để nhầm lẫn với mùi xạ hương tự nhiên có mùi động vật rất mạnh và nồng). Để tránh nhầm lẫn, xạ hương nhân tạo được gọi là White Musk (xạ hương trắng) thường được dùng làm base note (hương cuối) trong nước hoa.

Nguồn bài viết: Facebook Huỳnh Anh Vũ
Nguồn ảnh: trên mạng